شالی شالی ترا دردی  بگیرا               می جان شیرینا خوابی بگیرها

شالی شالی ترا دردی بگیرا               می عزیز جان کوچیکا خوابی بگیرا

شالی شالی تو شالان امیری                   در و خانه مو جی مرغانا گیری

مادران گیلانی لالایی را به این دلیل می خوانند که ناله کودک بند بیاید و کودک آرام شود و در گهواره چوبی بخوابد و مادر بتواند کارهای سخت زندگی روستایی را انجام دهد .و این مقدمه ای بود تا بیشتر با گهواره چوبی در گیلان آشنا شویم . 

مردان و زنان روستایی در شمال اغلب بچه ها را در گهواره چوبی(گَهرِه) ، نَنو (به شکل دو طناب با کمک چادر و یا چادر شب به نام هَلانِه و یا یک چهارچوب با روکشی از گونی کنفی یا پلاستیکی به نام نَنی) برده و با تکان دادن آنها به طور مداوم و یا با کمک یک طناب دراز از راه دور سرگرم چیدن چای، برداشت محصولات کشاورزی و باغی و انجام امور مربو ط به کارهای خانه همچون نظافت روزانه و آشپزی می شدند. در این میان روش کول گرفتن بچه ها توسط مادران زحمت کش که 9 ماه با خون دل خوردن و رنج بسیار بچه ها را در رحم خود حمل می کردند از همه سخت تر اما لذت بخش تر بود و در تعادل روح و روان و افزایش مهر و محبت بین والدین و فرزندان همچون شیر دادن مادران اثر زیادی می گذاشت.

اگر کسی بچه دار نمی شد گهواره ای کوچک توسط نجار محل یا شوهرش ساخته شده و همراه با دعاها و نذورات راهی امامزاده ها و یا بقاع متبرک شده و گهواره کوچک را به ضریح و یا صندوقخانه با کمک دو تکه پارچه سبز رنگ گره می زدند تا شاید نذر آنان روا شود.

هر گهواره چوبی علاوه بر طراحی مناسب شامل وسایل و تجهیزاتی نظیر موارد ذیا بود.

1-دستگیره گهواره و تنه مستطیلی شکل آن جهت خواباندن نوزاد

2-باره بند: شامل دو پارچه پهن به عرض کمتر از 20 سانتیمتر که با کمک دو طناب کوچک یکی به دور سینه و یکی به دور دو پای کودک پایین تر از مفصل کشکک زانو با بدنه گهواره محکم می شد تا کودک از سرجایش تکان نخورد.

3-کوزه گلی و یا فلزی(جنس روی) به نام لَلِه جهت جمع آوری ادرار

4-ادبچه عبارت از لوله ای پلاستیکی جهت مسیر دادن به ادرار بچه از مجرای تناسلی به سمت کوزه گلی و یا فلزی.

5-تجهیزات نمایشی و رنگی و یا سر و صدا دار نظیر مهره های رنگی، عروسک های پارچه ای(گیشی) و جغجغه و غیره تا توجه کودک را جلب نماید و پس از مدتی خسته شده و به خواب خوش فرو رود.

6-در این میان شیر دادن کودک و تعویض پارچه های زیر انداز او در داخل گهواره نیز خود داستان مفصلی داشت.

7-تکان دادن مداوم گهواره ها مخصوصأ دو قلو ها را اغلب مادر بزرگ ها و یا بچه ها که کارشان از بقیه کمتر بود بر عهده داشتند . این کار همراه با خواندن ترانه ها و لالایی هایی به نام گهره سری همراه بود که برخی اوقات فی البداهه سروده شده و اجرا می گردید و بسیار شنیدنی بودند.

قابل ذکر است که هم اکنون نیز  استادانی در تولید این نوع گهواره های فعالیت دارند ، به عنوان مثال میتوان استاد جوان آیت رمضانپور را به شما عزیزان معرفی نمود ایشان ساکن نصیرمحله شفت می باشند .

دوستان علاقه مند  به خرید این نوع وسایل چوبی  میتوانند درخواست خود را در این وبلاگ در قسمت نظرات برای ما ارسال نمایند .